Doperwten & peultjes in de moestuin

Erwten zijn één van moestuins mooiste voorjaarspareltjes. Ze zijn ontzettend makkelijk om zelf te kweken en in de keuken zijn de bereidingsmogelijkheden eindeloos. Je zaait al vanaf eind februari en begin maart om te oogsten in mei. Erwten zijn ideale startersgroenten die ook voor kinderen het begin van een heus moestuinavontuur kunnen betekenen.

Zaaien doe je zo
Als je straks je eigen erwten wilt oogsten, dan moet je nu aan de slag. Erwten worden gezaaid, meteen in de vollegrond maar ook vooraf in potjes. Voorzaaien doe je in de kas, waar het al snel een paar graden warmer is door de eerste lentezon. Voor je de zaden in de grond stopt is het aangewezen om ze eerst een nacht in een kleine kom met water te laten weken. Voorweken, heet dat. De zaden zwellen, nemen water op en kiemen sneller. Neem kleine potjes of schaf jezelf een zaaitray aan, vul met zaai-en stekgrond en maak gaatjes met een potlood. Per gaatje laat je 1 erwt vallen, dat zorgt ervoor dat ze straks genoeg ruimte hebben om te kunnen groeien. Maak terug dicht en druk aan. Geef meteen water met een plantenspuit en houd vochtig.

Ben je niet in het bezit van een kas, dan kun je erwten uiteraard ook rechtsreeks in de vollegrond zaaien. Je laat ze dan ook een nacht voorweken in een kom met water voor je ze in de grond stopt. Zaaien in de vollegrond doe je vanaf maart bij goed weer, of vanaf half maart wanneer de temperaturen achterop blijven.

In de moestuin
Na gemiddeld 5 tot 7 dagen zie je de eerste exemplaren al tevoorschijn komen. Hoe warmer het in de kas is, hoe sneller de zaden kiemen. Geef ze af en toe water en bescherm tegen eventuele hevige nachtvorst. Erwten zijn rasechte ijsberen, maar kunnen in een jong groeistadium schade ondervinden bij negatieve temperaturen. Na gemiddeld 2 tot 3 weken kun je ze een plekje geven in de moestuin, waar ze tot eind mei en juni zullen groeien. Je kunt erwten in een groep planten, of je plant ze in rijen. Lage struikerwten vinden op die manier steun bij elkaar waardoor ze minder snel tegen de grond gaan na een windvlaag. Je plant erwten op gemiddeld 5 centimeter van elkaar. Geef water en bescherm met vlies-en vriesdoeken tegen nachtvorst.

Hoe verzorg je ze?
Zodra erwten in de grond zitten en aan de groei zijn vergen ze weinig extra zorgen. Je onderscheidt alleen beter struikerwten en klimerwten van elkaar omdat voornamelijk klimmende variëteiten extra steun nodig hebben. Je kunt met wilgentakken een tipi vormen waaraan de planten zichzelf kunnen vasthechten, of je maakt een constructie met draad waar de erwten tegenaan kunnen groeien. Blijf ook regelmatig onkruid wieden en geef water tijdens droge periodes.

Vriend & vijand
Erwten bezorgen je niet of nauwelijks kopzorgen. De hele teelt verloopt meestal vlekkenloos en voor je het weet ben je aan het oogsten. Toch kan er occasioneel wel eens een meeldauw aantasting komen aanzetten. Dat gebeurt vooral wanneer het vaak en langdurig regent. Het gewas kan daardoor niet snel genoeg weer droog worden waardoor schimmels vrij spel krijgen en je planten belagen. Meeldauw komt vooral op het eind van de teelt voor en is nagenoeg onschadelijk voor je planten. Ze ondervinden er niet of nauwelijks hinder van. Wees ook slakken te slim af. Naaktslakken kunnen jonge planten in 1 ruk opeten en je hele teelt doen mislukken. Het probleem tijdig aanpakken is de boodschap.

Wanneer kun je oogsten?
Meestal oogst je erwten vanaf mei, afhankelijk van wanneer je ze hebt gezaaid. Maar ook in juni en zelfs in juli kun je ze nog een laatste keer plukken. Niet alle erwten zijn hetzelfde. Er zijn de klassieke doperwten, maar er zijn ook peulerwten waarvan je – logischerwijs – de hele peul opeet. Doperwten oogst je pas wanneer de peul vol lijkt, peulerwten worden het best jong gegeten omdat ze dan knapperig zijn en geen vezels of draden bevatten.

Wat doen vlinderbloemigen met je bodem?
Erwten, maar ook bonen zijn vlinderbloemigen. Ze hebben de ingenieuze eigenschap om dankzij de rhizobium bacterie stikstof uit de lucht om te zetten tot zuurstof voor de bodem. De rhizobium bacterie vestigt zich op de wortels van je planten waardoor die vaak kleine witte knobbeltjes lijken te hebben. Geen enge ziekte dus, maar een extra voor je bodem en de omgeving.

Kun je erwten bewaren?
Erwten – en bij uitbreiding zowat de inhoud van je hele moestuin – zijn het lekkerst wanneer je ze vers verwerkt. Ze behouden daardoor hun natuurlijke zoete smaak en knapperige textuur. Vooral peulerwten moeten vers worden gegeten, wil je ze extra knapperig en vol van smaak. Doperwten dop je, was je goed en kun je in de diepvries een aantal maanden bewaren. Ze blijven hun smaak en vitaminen behouden en zijn ook erg zoet wanneer je ze warm gaat bereiden. Verpak doperwten in handelbare porties zodat je ze niet allemaal onnodig uit de diepvries moet halen.

In de keuken
De smaak van erwten is zoet, en dus ook voor kinderen een graag geziene groente. Je kunt ze blancheren, stoven met een sjalot, je kunt er soep van maken of je verwerkt ze tot puree. De bereidingsmogelijkheden zijn werkelijk eindeloos. Peulerwten worden dan weer vooral gebruikt om te wokken en te roerbakken. Ze zijn het lekkerst wanneer ze knapperig blijven en in hun geheel worden verwerkt.