Een degelijk moestuinplan maken is van zeer groot belang als je zelf met een wil beginnen. Zo kun je precies inschatten waar alles komt te staan en hoe jouw tuin eruit zal zien. Ik ben inmiddels ook aan de slag gegaan en heb mijn ontembare ideeën de vrije loop gelaten. Want ik sta voor een spannende uitdaging. Ik ga een nieuwe moestuin aanleggen en een jaar lang van eigen bodem leven. Je kunt mijn moestuinavonturen volgen via tv.angelodorny.be, daar krijg je wekelijks 2 nieuwe afleveringen te zien.
Waarom een moestuinplan?
In deze allereerste aflevering begin ik dus met het maken van een moestuinplan. Ik weet hoe mijn tuin eruit ziet en wat de invulling zal zijn. Want naast een paar supergezellige avonden tekenen en plannen maken is het ook puzzelen met de groepen. Elke groente behoort tot een groep, en die groep mag pas na ongeveer 6 jaar op dezelfde plaats terugkeren. Teeltrotatie of vruchtwisseling voorkomt bodemziekten en bodemmoeheid. Hoe vaker je de teelt afwisselt, hoe gezonder je gewassen zullen zijn.
Tekenen of computer?
Je kunt een plan op schaal maken, of je kiest ervoor om het uit de losse pols te tekenen. Aan jou de keuze. Je kunt het traditioneel aanpakken en zelf tekenen, of je gaat voor online oplossingen. De mogelijkheden zijn eindeloos. Met Photoshop, Paint of andere edit-programma’s kun je snel en eenvoudig het ideale moestuinplan maken. Zelfs met Exel kun je aan de slag. Ik houd het op tekenen, lekker traditioneel dus. Met een potlood en een stevige gom in de aanslag kan ik me ‘s avonds uren bezig houden. Je moet heus geen tekenwonder zijn om het een en ander op papier te zetten.
Waarom zijn groepen belangrijk?
Een moestuin ontwerp je met minimaal 6 vakken. Ik kies voor 7 vakken omdat ik er een extra groep aan wil toevoegen, de aardbeien in mijn geval. Die vakken maak je om aan teeltrotatie te kunnen doen. Je kon hierboven al lezen hoe belangrijk die rotatie is voor de bodem én voor de planten die erin groeien. Elke groep krijgt een eigen vak aangewezen. Zo zijn er peulgewassen, wortel, bol-en knolgewassen, koolgewassen en onder andere vruchtgewassen.

De groepen
- Groep 1, de vruchtgewassen: onder andere tomaten, pepers, paprika’s, komkommers, aubergines, courgettes, pompoenen en zelfs augurken behoren tot deze groep. Ze behoren tot de nachtschadefamilie of de komkommerfamilie. Veel van deze gewassen, met uitzondering van courgettes, pompoenen en in veel gevallen ook augurken, horen thuis in de kas, die een eigen rotatie kent en dus niet in het plan dient opgenomen te worden.
- Groep 2, de wortel-, bol- en knolgewassen: zowat alle gewassen die tot de schermbloemigen, de ganzenvoetfamilie, de composietenfamilie en de lookfamilie behoren en dus een wortel, bol of knol hebben worden tot deze groep gerekend. Dat betekent dat je op dat bed uitsluitend wortelen, pastinaken, bieten, uien, knoflook, sjalotten, venkel en zelfs witlof en schorseneren plant.
- Groep 3, de bladgewassen: alle groenten en kruiden die blaadjes produceren en niet lang op het groentebed blijven staan worden meestal tot deze groep gerekend. Onder andere alle soorten sla, spinazie, veldsla, snijbiet, prei, andijvie, peterselie, selderij en zelfs postelein, kervel, zuring, kervel, koriander en dille horen daarbij.
- Groep 4, aardappelen en aardbeien: omdat aardappelen en aardbeien veel plaats in beslag nemen kun je ze het best een apart groentebed geven. Aardappelen zijn familie van de nachtschadigen en om die reden vijanden van de tomaat. Plant ze nooit bij elkaar in de buurt omwille van de aardappel- of tomatenplaag, een schimmel die je planten in korte tijd kan verwoesten. In mijn tuin heb ik de aardbeien een eigen vak gegeven, de aardappelen teel ik in potten, zakken of manden.
- Groep 5, de peulgewassen: alle soorten peultjes zoals erwten en bonen of tuinbonen horen in deze groep thuis. De groep is vrij beperkt maar omdat je eerst de erwten oogst en dan pas aan de slag gaat met bonen – geen tuinbonen, die kunnen wel tegen de koude – is het hele bed vrijwel het hele jaar bezet. Na de bonenteelt kun je, omwille van hun capaciteit om stikstof uit de lucht te halen en die om te zetten tot bruikbare groeizame stoffen voor de bodem, onder andere nog koolgewassen planten, die meer bemesting nodig hebben dan pakweg wortel-, bol- en knolgewassen.
- Groep 6, de koolgewassen: alle kolen zoals spruitkool, savooiekool, rode-, witte- en spitskool, boerenkool, broccoli, bloemkool en zelfs Toscaanse palmkool horen hierbij. Ook radijzen, rapen, koolrabi, rucola, rammenas en Chinese kool zijn koolgewassen. Daar sta je van te kijken hé?
- (Extra) Groep 7, de vaste gewassen: een groep die je zeker moet inplannen, als het aan mij ligt. Dergelijke groenten blijven een aantal jaar op dezelfde plek groeien, hebben langere tijd nodig om oogstklaar te zijn of worden net ontzettend groot, waardoor ze andere gewassen kunnen hinderen. Rabarber, kardoen, artisjok, asperges, zeekool, eeuwig moes, zwartmoeskervel en zelfs brave hendrik, oerprei, aardperen en crosne zijn vaste gewassen. Ze krijgen in mijn tuin een eigen vak en moeten niet aan teeltrotatie worden onderworpen.

Teeltrotatie in de kas
Als je over een kas beschikt dan is teeltrotatie daar een moeilijk gegeven. Je kunt dat glazen gevaarte namelijk niet zomaar elk jaar een andere plek geven. Wat je wel kunt doen is een aparte teeltrotatie toepassen in die kas. Je probeert wat links stond rechts te zetten en omgekeerd. De praktijk leert mij echter dat dat niet altijd even goed werkt. Ik kies er meestal voor om mijn tomaten, pepers, paprika’s, komkommers en aubergines in potten of emmers te telen. Ik begraaf ze in de grond en behandel ze zoals ik mijn andere planten behandel. Aan het eind van het seizoen haal je de potten opnieuw boven, je ze leeg in de moestuin en begint het jaar nadien gewoon met verse grond. Geen last van bodemmoeheid of ziekten.
En waar komen de kruiden te staan?
Voor de kruiden in je tuin kun je in principe nog een vak gaan toevoegen. Net zoals de vaste gewassen wordt er in dit vak niet aan teeltrotatie gedaan. In mijn tuin plant ik de kruiden in potten en bakken op het terras, of komen er her en der wat tussen de planten te staan. Kruiden kun je namelijk goed combineren met groenten, meer nog, ze houden in een aantal gevallen zelfs belagende insecten op een afstand.
Lekker duidelijk! Ik kan niet wachten tot ik een tuin heb – op dit moment doe ik alles in grot emmers op het balkon.
Super dank je wel! Misschien is mijn boek “Het Lekkerste Terras” wel iets leuk voor je? Bomvol tips om zelf te kweken op balkon of terras. http://angelodorny.be/product/het-lekkerste-terras/
Groeten,
Angelo
Veel succes, Charlotte! 🙂
Kunnen alle groenten in een serre? Ik ga in plaats van bloemen nu groenten kweken in serre, wel voor eigen gebruik. Mijn serre in 220 vierkante meter.
De meeste groenten kunnen inderdaad in een serre. Een aantal moet je dan wel helpen bij de bestuiving. Ik denk dan spontaan aan courgettes, pompoenen enz,…
Hoi Angelo, maar van sommige groepen heb ik een groter bed nodig dan van de andere. Hoe doe je dat?
Dat is inderdaad niet altijd even makkelijk. Toch is het raadzaam om die groepen zo te houden. Wat je wel zou kunnen doen, en dat doe ik trouwens ook, is op het bed waar minder groeit een combinatie te maken met andere gewassen. Je zou de kolen bijvoorbeeld kunnen combineren met bladgroenten.
Hey Angelo,
Ik ben een “nieuwe” volgeling van jou 🙂 en benieuwd naar jou moestuinplannen.
Wordt het Moestuinplan welke je uittekende gepubliceerd zodat wij dit kunnen afprinten ?
Ben nml. van plan mijn huidige moestuin te vergroten . In September en December heb ik nml. al mijn kippen de vrije loop gegeven op het gedeelte gazon die bijkomend weg moet en ze hebben goed hun best gedaan. Geen grasmachine kan het korter afkrijgen 😉
Eind januari heb ik het dan een behandeling gegeven met Kalkcyanamide zodat dit bijkomend perceeltje klaar zal zijn voor het omploegen en frezen ( ook vooral ter preventie van de aardappelworm ) , want als eerste vrucht zullen aardappelen , ( Lady Christl pootaardappelen zijn al aan het schieten ) weer een goede opbrengst zijn.
Benieuwd naar je ontwerp !
mvg
JC Voormezele ( Ieper )
Hoi Angelo,
Even een vraagje, kan ik de aardbeien in bakken planten, en de vruchtgewassen naar de voortuin verplaatsen, die groepen dus niet mee laten doen met de teeltrotatie? (dit ivm ruimtegebrek). Dan heb ik dus vier groepen….of is dat te weinig?
peulvruchten, koolgewassen, wortel-bol en knolgewassen en bladgewassen….
Dag Joyce,
De aardbeien kunnen in een bak, en de vruchtgewassen in principe in de voortuin, maar dan moet je die laatste wel op een andere plek zetten volgend jaar. Elk jaar vruchtgewassen op dezelfde plaats neerzetten kan resulteren in bodemmoeheid, ziekten en verminderde productiviteit.
Succes!
Hallo, graag had ik geweten of zon/schaduw van belang is bij het inrichten van die vakken? Door hoge bomen van de gemeente die mijn tuin in de schaduw zetten vroeg ik mij dus af of ik daar rekening mee hou of richt ik alle vakken in waar ik het meeste zon heb of juist niet… Alvast bedankt delfien
Dag Delfien,
Zonlicht is altijd van zeer groot belang. Minimaal 4 uur zon per dag is noodzakelijk. Het liefst zelfs 6 uur voor de groenten in je moestuin.
Veel succes!
hoe belangrijk is wieden van onkruid uit je moestuin. Ik heb een meningsverschil met mijn vriendin hierover. Zij zegt dat het alleen nodig is rond je planten, zo geeft het onkruid voeding aan de planten. Terwijl ik van mening ben dat al het onkruid gewied moet worden. Het haalt zo de voedingsstoffen van je planten weg
Ik leer u net kennen maar ven nu al zeker dat u le nog veel gaat leren. Het is men 1e jaar dat ik een moestuin heb… als kind heb ik men bompa steeds geholpen en gezien hoe hij het deed maar kan zijn advies niet meer vragen. Dit seizoen zal ik verder doen op het gevoel,.. volgend jaar zal ik uw adviezen eens volgen en uw tips mee nemen. Ik heb zoveel vragen dat ik ni weet waar te beginnen… ik zal ze u binnenkort beginnen stellen eerst ga ik nog wat verder lezen. Tot binnenkort
Hoi Angelo, ik wil van een flink stuk grond een moestuin gaan maken met kas. Door begroeing eromheen heeft (kijkend naar het zuiden) de linkerhelft ochtendschaduw tot ong 10:30 en de rechterhelft avondschaduw, vanaf ong 18:00. Waar kan ik het best de kas plaatsen? Zijn er groente en fruit planten die ochtend of avondschaduw prefereren, of is alleen die 6 uur zon belangrijk? Mvg Majella
Hallo,
Ik ga een eigen moestuin beginnen. Maar ik zou dat net zoals jou graag in bakken willen doen. Maar waar kan je het best zo van die bakken bestellen, en is het niet te duur?
http://Www.makkelijkemoestuin.nl
Heb dit zelf 5 jaar gedaan. Volgend seizoen start ik in volle grond
Angelo, je plant je tomaten in de serre in potten. Welke diameter hebben je potten dan?
Dag Patrick,
Meestal hebben de potten een inhoud van gemiddeld 10 tot 15L. Dat betekent zo’n 20 tot 30 centimeter. Succes!
Dag Angelo,
Ik ben bezig met het opmaken van mijn moestuinplan. Ik volg de 6 groepen maar in het van de aardbeien heb ik plaats over omdat ik geen aardappelen zal planten. Welke andere groenten zou ik naast mijn aardbeien kunnen planten? Het vak is niet super groot meer, nog ong. 2 op 2 meter denk ik.
Dag Angelo ik kijk elke dag naar jouw