Maak je tuin winterklaar (of niet)

Het is inmiddels november. Hier vooralsnog geen nachtvorst, dus nog volop genieten van enkele bloemen in de tuin. Al duurt het nu echt niet lang meer, denk ik. Tijd om onze tuin winterklaar te maken. Of niet? In deze nieuwe video, die ik samen met AVEVE maakte, vertel ik je over de zin en onzin van opruimen, plant ik fruitbomen en zorg ik voor kleur op het terras of balkon tijdens de donkerste maanden van het jaar.

Winterklaar maken: doen of niet?
Er is een tijd geweest waar de planten in onze tuinen elk najaar kort werden geknipt. “Winterklaar maken” werd dat genoemd. Tegenwoordig weten we dat die grote schoonmaak beter in het voorjaar plaatsvindt. Een border met gedroogde plantenresten biedt namelijk bescherming voor de beestjes die in onze tuinen leven. Daarnaast houdt het de bodem deels bedekt én ziet een wintersilhouet er gewoon heel mooi uit. 

Wat kun je dan wel doen?
De grote schoonmaak uitstellen tot het voorjaar betekent niet dat je nu niks kan doen om de tuin een opgeruimd effect te geven. Gras maaien kan nog steeds, het blijft groeien bij temperaturen van 5 tot 6 graden. Doe dat dan wel op de hoogste maaistand, dat voorkomt vorstschade als het straks kouder wordt. Daarnaast is het belangrijk om afgevallen bladeren niet zomaar weg te gooien. Gras houd je beter vrij van bladeren om verstikking te voorkomen, dus hark het bij elkaar en gooi het in de border – of beter nog: maak zelf bladcompost. Vul wat oude zakken potgrond met bladeren en zet ze ergens op een plek waar ze niet hinderen. Na een jaar heb je perfecte bladcompost, na 2 jaar zelfs potgrond. Heb je meer plaats? Voorzie dan een hoop met kippengaas errond om de bladeren op te vangen. Laat flink verteren, keer af en toe een beetje en laat moeder natuur haar werk doen. Zo goed voor de bodem, en nog gratis ook.

Compost als winterjasje
Om de bodem extra te verrijken en vooral het bodemleven extra lang aan het werk te houden is het belangrijk om elk najaar een laag compost aan te brengen in je borders of moestuin. Onbedekte grond krijgt op die manier een flinke winterjas, het bodemleven zet alles in het werk om de compost in de grond onder te werken. Spitten hoeft dus niet, nog makkelijker. Een laag van minimaal 5 centimeter is aangewezen.

Fruitbomen planten
De ideale periode om fruitbomen te planten is het najaar, nu dus. Er zijn 2 manieren: of je koopt bomen in een pot, of je koopt er met zogenaamde blote wortels. Die laatste worden gerooid in het najaar, wanneer ze hun blad verliezen. Aan dergelijke planten zit geen potkluit vast, alleen een wortelgestel. Maak een plantgat dat groot genoeg is. Maak het dus flink groter dan de pot of het wortelgestel. Hoeveel dat precies is hangt af van de grootte van jouw boom. Er zijn laagstam bomen, maar ook halfstam en hoogstam bomen. Kies dewelke het best in jouw tuin passen. Een laagstam heeft minder plaats nodig dan een hoogstam. Heb je een kleine tuin, kies dan leifruit, dat neemt nog minder ruimte in beslag. Zet de boom in het plantgat, maar zorg ervoor dat de entknobbel boven de grond uitsteekt. Plant je die onder de grond dan zal de bovenstam wortels beginnen vormen en krijg je uiteindelijk een heel andere boom dan die die je kocht. 

En verder?
Maak het plantgat opnieuw dicht en schud voor je aandrukt aan de stam van de boom. Zo valt de grond ook mooi tussen de wortels en creëer je geen luchtzakken. Aandrukken doe je altijd met de schoenen naar de richting van de plant. Flink water geven en klaar. Mulchen kan met compost. Breng het aan rond de boom, maar blijf weg van de stam.

Belangrijk: water is belangrijk bij een nieuwe aanplant. Geef in het begin regelmatig extra water en houd het weer in de gaten. Tijdens vochtige periodes hoef je niet in te grijpen, bij droge momenten ga je langs met de gieter.

Kleur op je terras of balkon
Omdat de winter vaak donker en grijs is, is het belangrijk om het nu nog niet op te geven. Ga door en plant winterharde bloemen en planten in potten en kuipen. Heel de winter plezier en als je slim kiest ook regelmatig bloemen wanneer de rest in een diepe winterslaap is. Winterviooltjes zijn altijd een winner, ze bloeien tot ver in het voorjaar, maar ook Erica of heide, cyclamen, Helleborus, Gaultheria en Leucothoe zijn absolute aanraders. Zelfs Heuchera kan voor kleur en structuur zorgen in jouw bloembakken.

Meer inspiratie?
Check de website van AVEVE en ontdek de producten uit deze aflevering.