Moestuinieren na de ijsheiligen

De ijsheiligen zijn eindelijk het land uit, en dat betekent alle remmen los. Je kunt nu alle vorstgevoelige planten naar buiten brengen, planten in de moestuin en stiekem alweer denken aan de eerste tomaten en onder andere courgette-oogst. In deze blogpost heb ik het over het planten van tomaten, het bestrijden van slakken en mijn favoriete basilicum; de grootste koukleum onder de kruiden.

Tomaten planten, zo doe je dat
Het planten van tomaten is helemaal niet moeilijk. Maak de grond waar de planten komen te staan eerst vrij van eventuele onkruiden en meng de aarde met een woelvork. Verdeel je perceel in gelijke stukjes en maak plantgaten. Houd rekening met een onderlinge afstand van gemiddeld 40 tot 50 centimeter, afhankelijk van waar de planten zullen groeien. Je moet straks namelijk makkelijk tussen het gewas kunnen bewegen, zonder schade aan te richten. Laat een flinke portie compost aanrukken en meng het onder in het plantgat. Leg de planten een voor een in de plantgaten, geef water en maak dicht. Druk aan en zorg ervoor dat de planten rechtop groeien. Goed begonnen, is half gewonnen, denk ik altijd.

Dieper planten
Planten die te groot zijn geworden, kun je gerust wat dieper in de grond stoppen:, ze vormen namelijk op elk deel van de steel nieuwe wortels. Stop de plant daarom altijd tot aan het eerste blad in de grond.

Extra steun
Het maakt niet uit of tomaten in een kas groeien of het in de openlucht moeten zien te redden: ze hebben nood behoefte aan extra ondersteuning. Tomaten groeien in het wild namelijk niet zomaar rechtop, maar veeleer op de grond in de vorm van een struik. In de kas kun je ze langs een touw laten klimmen, die je in wijzerzin rond de planten draait zodra ze groter worden. Je kunt ook zogenoemde tomatenspiralen aanschaffen, die in de kas vrij goed lijken te werken. In de openlucht kies je beter voor stevige materialen, die weer en wind kunnen doorstaan zonder snel tegen de grond te gaan. Bamboestokken zijn hiervoor – naar mijn mening – erg geschikt. Ze brengen de plant stabiliteit zonder onderhevig te zijn aan harde wind of regen.

Te enthousiast zaaien en planten
Het is met moestuinieren zoals met shoppen in je favoriete winkel. Je wilt total loss gaan, maar diep vanbinnen weet je dat je moet doseren. Ik heb het met schade en schande moeten ondervinden, en meer dan 15 jaar later betrap ik mezelf er elk jaar weer op: te veel zaaien. Het is een veelgemaakte fout en toegegeven; ik begrijp ook wel waarom hoor. Je bent enthousiast, dus je zaait er lekker op los. Mooi zo, maar helemaal niet slim als je het goed wilt aanpakken. Aan 1000 kropjes sla heeft niemand wat en als je weet dat 1 courgetteplant al gauw 30 vruchten oplevert, dan weet je dat 20 zaden in de grond stoppen geen goed idee is als je niet de hele zomer lang elke dag geconfronteerd wilt worden met je overdreven enthousiasme. Ach, je leert het wel zei opa altijd. Maar koppig als ik ben loop ik elk jaar weer tegen de lamp. Tot groot jolijt van mijn vrienden natuurlijk, die dan met honderden plantjes huiswaarts gaan.

Slakken bestrijden
De enige zekerheden in moestuinland zijn onkruiden en jawel hoor, slakken. Die laatste komen in grote aantallen voor en kunnen je gewassen in geen tijd kaalvreten. Ze zijn het hele voorjaar actief, maar het is extra opletten vanaf mei. Je gewassen worden nu immers massaal geplant en zonder ze te bestrijden is het een kwestie van tijd voor ze schade aanrichten. Wist je trouwens dat een slak honderden eitjes legt en zo voor ontzettend veel nakomelingen zorgt? Je vindt ze op vochtige plekken, onder bladeren of stenen en zelfs soms net onder de grond. De eitjes zijn doorzichtig en heel klein. Slakken bestrijd je op verschillende manieren. Je kunt ervoor kiezen om huis, tuin-en keukenmiddeltjes te gebruiken zoals het creëeren van een natuurlijke barrière met eierschalen en oesterschelpjes. Of je strooit koffiedik rond de planten, dat houdt ze ook wel even weg. Heel effectief zijn de ecologische slakkenkorrels, die niet schadelijk zijn voor andere dieren en dus alleen de slak treffen. Nematoden zijn ook aan te raden. Dat zijn parasieten die hun eitjes in de slak leggen en vervolgens de slak doden. Je vindt nematoden in zowat elk tuincentrum bij je in de buurt. Ze worden verpakt in oplosbare zakjes die je aan het gietwater van je planten toevoegt. Je kunt ook rabarberbladeren omgekeerd laten liggen of dakpannen rond laten slingeren, daar houden ze zich graag schuil. De bierval is intussen een beetje achterhaald, maar in sommige gevallen vrij effectief.

Mijn naam is – ik heb het altijd koud – basilicum
Basilicum is een buitengewoon fantastisch keukenkruid. De smaak en geur is zo uitgesproken dat het onmogelijk is het niet te herkennen van op een afstand. Je gebruikt het in heel veel Italiaanse bereidingen of je brengt er salades mee op smaak. Het is een topproduct van de zomer en met wat geluk groeit het ook vrij goed in je eigen tuin. Met wat geluk inderdaad, want basilicum is een echte koukleum. De kruidachtige, groene variant die we het vaakst in de keuken gebruiken is het moeilijkst in leven te houden. Tijdens een koude en natte zomer verpietert hij en kun je een goede oogst wel vergeten. Een warme zomer daarentegen brengt je dan weer bossen van deze smaakmaker. Probeer groene basilicum vooral in een pot op je terras of balkon te planten. Geef hem het zonnigste plekje en geef af en toe water. Pluk regelmatig om een weelderige plant te creëren en geef extra meststoffen, rijk aan stikstof (N) en kalium (K). Dat zorgt voor een goede groei en gezonde bladeren. Of zet hem in de kas, tussen je tomaten. Een gouden combinatie, want basilicum heeft de eigenschap ook witte vlieg op een afstand te houden. Wil je echter toch buiten aan de slag, kies dan voor een variëteit die minder koudegevoelig is en het in onze gebieden ook goed doet. Denk maar aan basilicum ‘Magic Mountain’ of Magic White’. Deze paarse en witbloeiende basilicum groeit uit tot een uit de kluiten gewassen plant die geen moeite lijkt te hebben met koudere weersomstandigheden. De bladeren zijn iets harder dan de klassieke groene variant, maar minstens even aromatisch.