Tips tegen phytophthora

Phytophthora is zo’n beetje dé horrorschimmel uit moestuinland. Hij is agressief en zowat iedereen kent hem. Phytophthora infestans, ook gewoon tomaten-en aardappelplaag genoemd, kan je hele teelt in één ruk van je moestuinplan vegen. De schimmel komt voor bij – jawel hoor – tomaten en aardappelen en steekt vooral de kop op na extreme regenval en warme temperaturen. En jammer genoeg ziet het ernaar uit dat phytophthora dit jaar veel slachtoffers zal maken. Als zelfs vrienden en familie je al op feestjes beginnen bestoken met vragen over de schimmel, dan weet je dat gans Vlaanderen en Nederland met de handen in het haar zit. Daarom, voor al wie momenteel zijn of haar teelt ziet verloren gaan, een overzicht van wat je preventief maar ook curatief kunt ondernemen om de schimmel te ‘bestrijden’.

1. Werk nooit tussen een nat gewas, dat doet de schimmel sneller verspreiden. Wacht tot je planten zijn opgedroogd en ga dan pas aan de slag.
2. Tomaten hebben een hekel aan stilstaand water op de bladeren. Daarom; kweek als het enigszins mogelijk is altijd in een kas. Bezit je geen kas, dan kun je ze buiten onder een afdakje planten.
3. Zet tomaten en aardappelen niet in elkaars buurt. Ze zijn familie van elkaar en verspreiden dezelfde ziekten en schimmels. Vaak zijn het eerst de aardappelen in de openlucht die geïnfecteerd geraken, en dan pas de tomaten.
4. Ben je in het bezit van een kas, zorg dan voor een goede luchtcirculatie. Ik heb nooit echt gesnapt waarom iedereen altijd de deur van zijn of haar kas gesloten houdt. I love you, maar wil je voor eens en voor altijd onthouden dat je vanaf mei de deur en het dakraam van je kas dag-en nacht laat openstaan? Het gewas droogt daardoor sneller op, als er condensatie wordt gevormd.
5. Zijn je planten reeds aangetast? Bummer, maar geef de moed nog niet op. Knip alle aangetaste bladeren, vruchten en stengels weg. Hoe sneller je de schimmel ziet, hoe makkelijker je hem uiteindelijk onder controle kunt houden.
6. Gooi aangetaste plantenresten niet zomaar op de composthoop, maar loop er als een gek meteen de tuin mee uit. Dat laatste hoef je niet serieus te nemen, maar ik wil op een creatieve en fantasierijke manier mijn punt proberen maken – heb je ‘m? Zieke plantenresten doe je meteen bij het restafval. De schimmel kan namelijk lange tijd in de bodem overwinteren.
7. Verwijder bladeren die elkaar hinderen, om luchtcirculatie tussen de planten te creëren.
8. Probeer altijd met de hand te dieven. Vermijd het gebruik van snoeischaren of maak het meteen schoon en gebruik het zeker niet tussen zieke planten.
9. Maak van je hart een steen (i know, heel moeilijk) en gooi planten die niet meer te redden zijn meteen weg. Troost je, het is voor de goede zaak: je kunt er de resterende planten door redden.
10. Basaltmeel, of lavagesteentemeel, is voor veel dingen goed, maar zeker ook in de strijd tegen schimmels een absoluut topproduct van Moeder Natuur. Gebruik het daarom nadat je jouw planten gediefd hebt, door met een klein borsteltje het poeder over wond te verdelen.

Bordeauxse pap
Ik zweer al jaren bij een biologische teelt. In mijn tuin krijgen chemische producten geen kans. Ik probeer het probleem liever te vermijden. Toch hoor je vaak dat tuiniers naar zogenaamde biologische bestrijdingsmiddelen grijpen. ‘Bordeauxse pap’ is het bekendste voorbeeld. Dat is een fungicide op basis van kopersulfaat dat beschermt tegen onder andere tomatenplaag, maar ook effectief zou zijn tegen meeldauw op druiven. Hoe dan ook: koper is en blijft een zwaar metaal, dat erg giftig kan zijn voor het menselijk lichaam. VELT raadt het middel zelfs af. Naast de schadelijke stoffen voor het menselijk lichaam zou het ook nadelig zijn voor het bodemleven en de opname van voedingsstoffen. Ik ga het je niet verbieden, maar ik waarschuw liever voor je ermee aan de slag gaat.

Conclusie
Je kunt heel hard beginnen schreeuwen en huilen, nadat je phytophthora aantreft – en ik begrijp ook helemaal waarom -, maar probeer vooral kalm te blijven. Blijf ademen en pak het probleem meteen aan. En probeer het volgend jaar vooral gewoon opnieuw. 1 slecht jaar mag geen domper op de tomaten-en aardappelvreugde zetten, toch?