Ik ben een tomatengek. Ik vind ze niet alleen moestuins boeiendste vrucht, ook de smaak van een zongerijpte tomaat is onevenaarbaar. En dan heb ik het nog niet over de opvallende kleuren en vormen die ze kunnen bezitten. Ze waren letterlijk mijn allereerste jeugdliefde en spelen ook vandaag nog – meer dan 15 jaar later – een grote rol in mijn leven. Vraag me niet waarom, maar ik vind ze leuk. En als jij even gek bent als ik, en deze zomer de eerste vruchten wilt oogsten, dan kun je ze vanaf nu beginnen zaaien. Een aantal tips.
Zaaien vanaf maart
Over wanneer je precies tomaten zaait bestaat veel verwarring. Veel tuiniers starten in januari al, andere wachten dan weer tot februari en bezwijken aan de opdringerige lentekriebels. In ons klimaat, rekening houdende met de kans op nachtvorst tot half mei, is zaaien in maart de enige goede manier. Hoe vroeger je zaait, hoe gevoeliger je planten zullen zijn. Ze worden bij gebrek aan natuurlijk zonlicht fragiel, schieten de lucht in en kwijnen stilaan weg. Warmte is namelijk niet de belangrijkste factor, ook licht is een sleutelelement bij de teelt van tomaten.
De 8 weken regel
Wie tomaten zaait en precies wilt weten wanneer hij of zij het best aan de slag kan past de 8 weken regel toe. Een regel die ik zelf bedacht heb trouwens, maar ik vermoed dat je er ook wel wat aan hebt. Tomaten doen er namelijk gemiddeld 8 weken over om van zaad tot plant te groeien. In de kas kun je planten vanaf begin mei, in de openlucht wacht je beter tot half mei – vanwege de ijsheiligen. Dat betekent concreet:
- Planten in de kas: 1 mei – 8 weken = zaaien vanaf 1 maart
- Planten in de openlucht: 15 mei – 8 weken = zaaien vanaf 15 maart
Hoe ga je van start?
Je zaait tomaten binnenshuis voor, waar het warm genoeg is om te kiemen. In maart is het namelijk nog te koud om dat buiten te doen. De zaden zouden pas kiemen wanneer het 18 tot 20 °C wordt en daarop kun je natuurlijk niet wachten. Neem een zaaibakje of een aantal kleine potjes en vul ze met zaaigrond. Zorg ervoor dat elk potje of bakje drainagegaten bezit onderin, stilstaand water zorgt namelijk voor wortelrot bij jonge planten. Kies de variëteit die je wilt zaaien en leg elke centimeter een zaadje neer. Bedek met een fijne laag zaaigrond, druk aan en geef water met een plantenspuit. Water geven met een gieter zou immers voor uitspoeling kunnen zorgen. Schrijf meteen de naam van de variëteit op een etiket zodat je straks niet in de problemen komt. Zet de potjes of bakjes in de huiskamer, of op het aanrecht van je keuken waar het gemiddeld 18 tot 20 °C is.

Kasje of niet?
Je kunt de potjes of bakjes, nadat je hebt gezaaid, onder een kasje zetten om een optimale luchtcirculatie te creëren. Er bestaan kant-en klare plastic zaaikasjes die je daarvoor kunt gebruiken, maar je kunt zelf ook iets in elkaar knutselen. Je kunt in elke hoek van je bakje een satéprikker stoppen en er daarna een doorschijnende plastic zak over aanbrengen. Goedkoop en minstens even efficiënt. Een zaaikasje is evenwel niet noodzakelijk. Tomaten kiemen ook zonder dit extraatje. Je zult dan alleen vaker water moeten geven, omdat het water in de grond sneller verdampt.
Over de kiemduur en kiemblaadjes
Tomaten doen er doorgaans 5 tot 7 dagen over om te kiemen, afhankelijk van waar je ze precies hebt neergezet en hoe warm het er was. Zaailingen zijn nog erg kwetsbaar en moeten daarom nu al het zonnigste plekje krijgen. In de keuken of woonkamer, voor een raam is prima. Het duurt nog minimaal anderhalve week tot twee weken voor de eerste echte blaadjes tevoorschijn komen. De eerste blaadjes die je ziet zijn kiemblaadjes, ook wel zaadlobben genoemd. Die blaadjes verdwijnen na verloop van tijd. Geef tussendoor ook regelmatig water, wanneer dat nodig is. Voel met je vingers in de grond: voelt hij vochtig aan, dan wacht je nog even met het geven van water. Is hij eerder droog, dan kun je ze begieten. Nooit meer twijfelen dus. 🙂
Hee, waar is nou de volledige lijst van de 12 variëteiten die je hebt beloofd in je video? 😉 Ik ben wel benieuwd wat je nog meer hebt gezaaid naast die 3 die je laat zien!
Mijn tomaatjes zijn goed aan het kiemen. Maar… Wanneer verplant ik ze best?
Het plantje overplanten in een bakje van 7 op 7 en daar laten tot je ze in volledige grond plant. Maar eerst moeten de plantjes een 14 dagen kiemen vooraleer uitgeplant te worden.
Als er 4blaadjes aan komen en sterk genoeg zijn zijn dan kun je ze verpotten
Je hebt zo’n grote verzameling tomatenzaden verzameld, maarhoe lang kun je die zaden bewaren? Hoe lang blijven die kiemkrachtig?
Dag Jeroen,
Tomatenzaden kunnen tot 30 jaar kiemkrachtig blijven in de diepvries. Ik heb nog wel even dus ;).
Angelo,
hoeveel zaden hou je best bij per soort?
Ik veronderstel dat er naar verloop der tijd toch een mindere opkomst is …
Ik heb. Mijn tomatenzaadjes te dicht gezaaid,wat kan ik eraan doen?
wanneer moogt ge de plantjes verpoten,hoeveel blaadjes moet ge hebben?
Zodra de eerste echte blaadjes tevoorschijn komen kun je verspenen. Succes!
Hallo,
Is het oké als ik tomaten zaai in midden van maart ook of mag het in de eerste week al!
Want ik begin altijd te zaaien in de tweede week van maart.
Dankjewel voor al je tips! Net mijn eerste tomaten gezaaid… Spannend! Ik gebruik (afgebroken) sushistokjes als plantenetiket.
hallo Angelo
ik heb voor de eerste keer tomaten gezaaid is goed geluk ik gebruikte frisco stokjes zijn toch gratis
Bedankt voor je adviezen. Ik ga eerdaags beginnen en zelf gebruik ik houten waslijn-knijpers om soort op te schrijven
Hallo Angelo
Mag ik ook rechtstreeks een zaadje per potje zaaien? En als ze daarna wat groter zijn verpotten in een groter potje.
Verspenen is beter. De plantjes ontwikkelen dan steviger wortels wat later tot sterkere planten leidt.
Hello,
Mijn tomaten schieten op. Dun en hoog. Ik houd ze goed vochtig. Heb klein verwarmd bakje met glas 25 graden. Ze staan aan het venster. En geef licht bij met letlampjes van 6h-9h45 en 18h tot 21h.
Hallo, moeten de zaadjes gedroogd zijn?
Beste Angelo, ik heb in april 2 keer in de serre gezaaid + daarna ook 2 keer binnen in huis. Vier keer gebeurt er niets. Wat doe ik verkeerd ? Het zaad is nieuw, ik heb ook al kiemtest gedaan voor één soort en dan werkte het wel.
Bedankt voor enig advies.
Hallo ik hou ook erg van tomaten en wil veel verschillende soorten kweken maar ik vroeg mij af waar haal jij je zaadjes waar je heel veel keuze hebt ?
Hallo! Op mijn groenteschaal begon een tomaat spontaan te ontkiemen. Opgezocht op internet dat dit verschijnsel “levend barend “ heet en komt weinig voor. Inmiddels steken er kleine plantjes van ongeveer 2,5 cm uit de tomaat. Deze begint nu natuurlijk te rotten dus ik moet ze over potten, maar wanneer ik jouw filmpje zie heeft dat dus geen zin zo vroeg in het jaar? Heb je nog tips voor dit Corona-project? ;-))
Dag Angelo,
Hartelijk dank voor je zeer interessante site en goede uitleg.
Spijtig genoeg heb ik als hardhorende veel moeite om je uitleg vollegig te verstaan door het (voor mij) zeer irritante muziekje. Toch veel succes gewenst.
Kan ik tomaten zaaien met een tussenperiode van 1.5 – 2 maand , om de oogst te spreiden
buitenteelt bedoel ik en eerste plantjes in mei buiten zetten na ijsheiligen
Dag Angelo, ik heb per ongeluk gewone potgrond ipv zaai en stekgrond gebruikt om mijn tomaten te zaaien. Is dit erg? Groet, Nancy
Dag Angelo,
Mijn tomatenplantjes schieten goed op. Nu staan ze nog in huis. Over enkele weken verhuizen ze naar de serre. Hoe diep moet ik ze eigenlijk planten in volle grond?
Dag Angelo,
Kan ik van in de winkel aangekochte ‘Torino tomaten’ zaad gebruiken om volgend jaar uit te zaaien?
Dit ivm als ze ‘eventueel’ afkomstig zijn van F1-hybride of geënte planten.
Groeten,
Roger
moet je tomatenplantjes (ik zaaide minitomaatjes) toppen om bossiger te worden ?