Moestuin
Yacon of appelwortel
okt
Peru is de bakermat voor heel wat eetbare knollen. Noem er één en je vindt zijn herkomst in die omgeving.Yacon bijvoorbeeld, ook wel apple of the earth genoemd, is de moeite waard om kennis mee te maken. In onze gebieden niet zo bekend, tenzij bij hobbytuiniers. De knollen zijn knapperig, sappig en lekker zoet: de perfecte combi voor een experiment in de tuin en keuken.
Polymnia sonchifolia
Zo luidt de Latijnse naam van dit bijzondere knolgewas. De plant vindt zijn herkomst in Zuid-Amerika, waar ze al eeuwenlang door de lokale bevolking wordt gegeten. De knollen van yacon lijken op het eerste gezicht iets weg te hebben van dahlia-en aardpeerknollen. En voornamelijk die laatste vergelijking is zo gek nog niet. Yacon is namelijk familie van de zonnebloem en – jawel hoor – de aardpeer.
Opgepast, niet winterhard
De plant is in onze gebieden niet winterhard. Je moet ze dus elk jaar opnieuw planten, in tegenstelling tot de aardpeer – die vaak erg invasief kan zijn en er schaamteloos op los woekert. Je plant yacon vanaf april in potten, om ze na de ijsheiligen meteen in de moestuin te kunnen planten. Laat de plant met zijn pot meegroeien. Dat betekent dat je begint in een kleine pot – waar de knol net in past – en eindigt in een grotere groeiomgeving. Verpotten stimuleert in het geval van yacon de groei. Geef af en toe een beetje water, maar overdrijf niet. Te veel vocht kan de knollen doen schimmelen. Houd de jonge planten in de serre of kas maar probeer ze in april al buiten te zetten overdag. Doe dat op een beschutte plek in de zon, zo ben je de plant al sterker aan het maken.
Bescheiden start
Yacon maakt een bescheiden start, maar groeit uiteindelijk uit tot een fors gewas. De jonge planten blijven namelijk lang klein en gedrongen, tot je ze een vaste plek geeft in de moestuin. Dan schieten ze regelrecht de lucht in, om tegen het eind van het seizoen manshoog te worden. Voorzie daarom genoeg plaats, waar ze andere planten niet hinderen. Plant de knollen op gemiddeld 1 tot 1,5 meter van elkaar en laat een flinke portie compost aanrukken. Meng de compost onder en plant de jonge planten net zo diep als in de pot. Maak het plantgat terug dicht en geef flink wat water. Yacon is niet of nauwelijks gevoelig voor ziekten, schimmels en belagers. Wellicht te wijten aan het feit dat ze in onze omgeving nog maar recentelijk worden gekweekt.
Kortedagplant
Yacon is een kortedagplant. Dat betekent dat de knollen pas dikker worden wanneer de dagen opvallend korter worden. Je oogst meestal na de eerste lichte nachtvorst. De bladeren en takken zijn dan reeds bruin geworden, maar de smaak van de knollen des te beter. Je rooit de knollen met een spitvork of riek, niet met een spade. Die laatste kunnen de knollen ernstig beschadigen, waardoor je ze niet meer kunt bewaren. Stop de spitvork op gemiddeld 15 centimeter van de plant in de grond en begin op en neer te schudden. Al snel komt de plant los en zie je de immense knollen tevoorschijn komen. Er zijn tuiniers die spreken van 20 kilo per plant, andere houden het dan weer op gemiddeld 10 tot 15 kilo. Yacon heeft 2 soorten knollen. De broedknollen, die je volgend jaar opnieuw kunt planten, en de voorraadknollen, die je straks uiteindelijk zult opeten. Je kunt de knollen een lange tijd bewaren in een vorstvrije, maar koele en donkere omgeving. Een onverwarmde garage is prima, maar ook een tuinhuisje, serre of kas kan uitstekend dienst doen als opslagplaats voor de knollen. In de serre of kas kun je ze inkuilen en bedekken met stro en hooi. Bewaar ze niet binnenshuis, want dan drogen ze ontzettend snel uit.
Wat doe je ermee in de keuken?
Waarom ik yacon tot superknol bombardeer? Simpel. Hij bezit een zeer lage waarde, op de glycemische index, waardoor ook diabetici ervan kunnen eten . De knollen bezitten uitzonderlijk veel inuline, die voor de mild zoete smaak zorgt en volgens onderzoekers in staat voor een goede spijsvertering. En last but zeker not least: de knollen hebben een zeer lage calorie-waarde, wat eerder zeldzaam is voor een zoetstof. Door de zoete smaak van de knollen is het mogelijk om yacon zowel warm als koud te bereiden. Je kunt de knollen in blokjes snijden en koud aan een salade toevoegen, maar je kunt er ook frietjes en puree van maken, of zelfs in soepen verwerken. De mogelijkheden zijn werkelijk eindeloos.
Winkelwagentje
Hoi.\nYacon lijkt me een wortel voor mij.Ik heb ouderdoms suiker en let dus een beetje op wat ik eet,dan ben ik ook nog erg in voor nieuwe dingen Laat me a.u.b weten waar ik die yacon knol kan kopen.\nVriedelijke groet Anja
Je vindt de wortel jammer genoeg niet overal, Anja. Gelukkig zijn er jaarlijks tuinbeurzen waar de plant steeds vaker wordt aangeboden. Maar helaas dus niet zomaar in de winkel te vinden. Succes!
Hallo\n\nik heb de knollen bekomen in mijn wekelijkse groetenmand. Mijn groentenboer ”t Groentenblaadje’ uit Ronse zorgt daarvoor! Misschien kan je bij Ilse te rade gaan? Ze heeft geen website (denk ik) maar is wel op Facebook te vinden.\nvriendelijke groeten, Gretel
Zijn te online bestellen bij Vreeken zaden in Dordrecht (https://www.vreeken.nl). Na ontvangst snel in een pot planten
Hoi Angelo, Hoe zie ik het verschil tussen broed- en voorraadknollen?
Voortaan te verkrijgen bij eurogijbels in geel
Ik wil er kopen; Krijg ze niet in het mandje; of waar kan ik ze afhalen
je kunt ze ook bij van gastel verkrijgen
Beste… ik heb gisteren mijn yacon planten uitgedaan , twee stuks ik heb 12 kg vruchten , de vraag is moet ik de broedknollen verwijderen van de steel ?
Beste,
zopas mijn yacon plant gerooid,13 kilo vrucht van 1 plant,mijn vraag is ook mogen de broedknollen van de steel,als ik ze er af trek dan zijn er die geschonden zijn,kunnen die geschonden broedknollen dan nog dienen voor het volgend jaar?